ENJIAN CARIAN WEB

ENJIAN CARIAN WEB

1.0 Pengenalan

Enjin carian web adalah enjin carian yang direka bagi mencari maklumat yang hendak

dicari menggunakan World Wide Web. Maklumat dicari mungkin berkaitan dengan

laman web, gambar, maklumat dan sebagainya. Sesetengah anjin carian juga mencari

data di dalam newsbook, pangkalan data atau direktori terbuka. Tidak seperti direktori

web, yang di selenggara oleh manusia sebagai editor, enjin carian beroperasi secara

algoritma atau kombinasi algoritma dan input dari manusia.

1.1 Sejarah Enjin carian

Note: "Launch" refers only to web

availability of original crawl-based

web search engine results.

Tahun Enjin Carian Status

1993 Aliweb Launch

1994

WebCrawler Launch

Infoseek Launch

Lycos Launch

1995

AltaVista Launch (part of DEC)

Magellan Launch (The McKinley Group)

Excite Launch

SAPO Launch

1996

Dogpile Launch

Inktomi Founded

HotBot Founded

Ask Jeeves Founded

1997

Northern Light Launch

Yandex Launch

1998 Google Launch

1999

AlltheWeb Launch

GenieKnows Founded

Naver Launch

Teoma Founded

Vivisimo Founded

2000 Baidu Founded

2003 Info.com Launch

2

2004

Yahoo! Search Final launch

A9.com Launch

2005

MSN Search Final launch

Ask.com Launch

GoodSearch Launch

2006

wikiseek Founded

Quaero Founded

Ask.com Launch

Live Search Launch

ChaCha Beta Launch

Guruji.com Beta Launch

2007

wikiseek Launched

Wikia Search Launched

2008

SearchMe Launched

Powerset Launched

Viewzi Launched

Cuil Launched

Boogami Launched

1.2 Jenis soalan atau tajuk carian

Web boleh digunakan bagi mendapatkan jawapan kepada beberapa jenis soalanspesifik

dan eksplotari- bagi setiap soalan memerlukan penggunaan pencarian strategi

yang berlainan. Soalan spesifik ialah soalan yang dapat dikenalpasti jawapannya secara

tepat, manakala bagi soalan eksplotari ia adalah soalan bersifat terbuka yang sukar

dikenalpasti jawap secara tepat kerana kemungkinan terdapat pelbagai jawapan bagi

soalan tersebut.

Contoh soalan spesifik:

· Apakah populasi Rakyat Malaysia?

Contoh soalan eksplotari:

· Apakah penyebab bagi kemelesetan ekonomi?

3

2.0 Penggunaan Enjin Carian

Search engine atau pun enjin carian adalah laman web(atau sebahagian dari laman

web) yang mencari maklumat daripada laman web lain yang menepati perkataan atau

frasa yang dicari. Perkataan atau frasa yang dimasukkan dikenali sebagai search

expression atau query. Search expression atau query adalah arahan yang memberitau

enjin carian bagaimana carian dilakukan.

Berikut adalah langkah-langkah penggunaan enjin carian AltaVista. Langkahlangkah

ini boleh diguna pakai oleh enjin carian lain.

Rajah 2.0: Laman utama enjin carian AltaVista.

Laman carian secara asasnya menyediakan textbox bagi pengguna memasukkan

topik atau perkataan yang ingin dicari bagi memulakan carian. Antara enjin carian yang

polular adalah HotBot dan Google.

Rajah 2.1: Laman utama enjin carian HotBot.

4

Rajah 2.2: Laman utama enjin carian Google.

Enjin carian tidak mencari laman web bagi mendapatkan maklumat tertentu tetapi

mencari maklumat dalam pangkalan datanya sendiri berkenaan laman web yang telah

dikumpulkan, di indeks dan di simpan.

Sekiranya pengguna memasukkan perkataan atau topik carian yang sama kepada

enjin carian yang berlainan, pengguna akan mendapat hasil yang berlainan kerana setiap

enjin carian mengumpulkan maklumat yang berlainan di dalam pangkalan data masingmasing

dan setiap enjin carian menggunakan prosedur yang berlainan untuk mencari di

dalam pengkalan data tertentu.

2.1 Latihan Penggunaan Enjin Carian

1. Klik kepada browser / gelitar

2. Pilih mana-mana enjin carian seperti jadual 2.0 dibawah dan taipkan alamat enjin

carian di browser. Tunggu sehingga browser membuka halaman web enjin carian

berkenaan.

Enjin Carian Alamat

AlltheWeb

AltaVista

Google

HotBot

Lycos

Teoma

Ask Jeeves

http://www.alltheweb.com/

httpa://www.altavista.com/

http://www.google.com.my/

http://www.google.com.my/

http://www.lycos.com/

http://www.lycos.com/

http://www.ask.com/

Jadual 2.0: Contoh enjin carian.

3. Taipkan “Malaysia annual rainfall” didalam kotak yang disediakan.

5

4. Klik kepada butang yang bersesuaian bagi memulakan pencarian. Hasil carian

akan muncul di halaman baru, Halaman tersebut akan menyatakan kemungkinan

terdapat beratus, beribu laman web yang mengandungi jawapan kepada topik

yang dicari.

5. Skrol ke bawah halaman hasil carian dan kenalpasti hasil carian yang menepati

kehendak anda.

6. Klik kepada beberapa pautan atau link yang memberi maklumat berkenaan hujan

tahunan di Malaysia (Malaysia annual rainfall). Sekiranya maklumat tidak

dijumpai, klik kepada link seterusnya yang menyediakan maklumat berkenaan

(selalunya diletakkan di bawah halaman pertama hasil carian).

2.1 Penggunaan Help Bagi Pencarian Asas AltaVista

1. Buka gelitar atau browser.

2. Taipkan www.altavista.com

Rajah 2.3: Laman utama enjin carian AltaVista

3. Klik kepada butang Help

6

Rajah 2.4: Laman bantuan enjin carian AltaVista

4. Klik pada Search

5. Skrin akan memaparkan AltaVistaHelp maklumat bagaimana topik carian di

interpretasi

Rajah 2.4: Panduan asas carian

7

3.0 Direktori Web

Direktori web adalah senarai pautan-pautan kepada laman web yang di uruskan

secara hierarki mengikut kategori. Direktori subjek adalah katalog dalam laman yang

dikumpulkan oleh manusia.

Direktori subjek dikenali juga sebab pokok bagi subjek kerana ia bermula dengan

kategori utama dan dipecahkan kepada kategori lebih kecik atau sub-kategori,topik dan

sub-topik. Direktori biasanya digunakan bagi mendapatkan maklumat berkaitan topik

dimana kita tidak mempunyai idea tertentu berkenaan apa yang ingin diperolehi.

Rajah 3.0: Laman utama carian direktori MSN

4.0 Penggunaan Enjin Carian Meta

Meta Search Engine atau Enjin-Carian Meta adalah satu alatan yang

menggabungkan kuasa beberapa enjin carian. Beberapa alatan enjin carian meta juga

termasuk direktori-direktori. Idea disebalik alatan pencarian meta adalah mudah. Setiap

enjin carian pada web mempunyai kekuatan dan kelemahan yang berlainan kerana:

· Menggunakan berlainan robot web bagi mengumpulkan makluman berkaitan

halaman web.

· Menyimpan jumlah halaman web teks yang berlainan di dalam pangkalan data.

· Memilih laman web yang berlainan sebagai indeks.

· Mempunyai sumber penyimpanan yang berlainan.

· Interpretasi tajuk carian secara berlainan.

8

Rajah 4.0: Laman utama enjin carian meta Mamma.com

4.1 Latihan Penggunaan Enjin Carian Meta

1. Klik kepada browser atau gelitar

2. Pilih mana-mana meta enjin carian di bawah dan taipkan alamat enjin carian di

browser. Tunggu sehingga browser membuka halaman web enjin carian meta

berkenaan.

Enjin Carian Meta Alamat

7metasearch.com/

ez2Find

Fazzle

kartoo

metaeureka

turbo10

http://7metasearch.com/

http://www.ez2www.com/

http://www.fazzle.com/

http://www.kartoo.com/

http://www.metaeureka.com/

http://turbo10.com/

Jadual 4.0: Contoh enjin carian meta

3. Taipkan “Malaysia annual rainfall” didalam textbox yang disediakan.

4. Klik kepada butang yang bersesuaian bagi memulakan pencarian. Hasil carian

akan muncul di halaman baru, Halaman tersebut akan menyatakan kemungkinan

terdapat beratus, beribu laman web yang mengandungi jawapan kepada topik

yang dicari.

5. Skrol ke bawah halaman hasil carian dan kenalpasti hasil carian yang menepati

kehendak anda.

6. Sekiranya maklumat berkenaan tidak dijumpai, ulang semula carian dengan

menggunakan enjin carian berlainan.

9

5.0 Operator Boolean

Enjin carian berbeza dengan direktori subjek. Sementara manusia menguruskan

direktori katalog subjek, enjin carian bergantung kepada aturcara komputer dipanggil

‘spider’ atau robot bagi mencari web dan log perkataan di setiap halaman. Melalui

penggunaan enjin carian, kata kunci yang berkaitan dengan topik ditaip di kotak carian.

Enjin carian kemudiannya akan mengimbas kepada pangkalan data dan

menyerahkan fail dan pautan kepada laman web yang mengandungi perkataan yang

dinyatakan dalam carian. Oleh kerana pangkalan data adalah besar, enjin carian selalunya

memberikan beribu-ribu jawapan. Tanpa strategi carian atau teknik, pencarian akan

menjadi sukar dan hasil tidak dapat mencapai matlamat carian.

Bagi menggunakan enjin carian secara efektif, adalah penting bagi pencari

maklumat melaksanakan teknik yang dengan memberi soalan secara spesifik. Berikut

adalah teknik dan strategi dalam memastikan enjin carian digunakan secara efektif.

5.1 Kenalpasti Kata Kunci

Apabila melaksanakan pencarian, pecahkan topik kepada beberapa konsep utama.

Contohnya, untuk mencari maklumat berkenaan pendapat FCC tentang industri

komunikasi tanpa wayar; kemungkinan kata kunci adalah:

FCC wireless communication

5.2 Penggunaan Boolean AND

Menyambungkan terma dicari dengan Boolean AND akan memberitahu enjin

carian bagi mendapatkan laman web yang mengandungi semua yang terdapat dalam kata

kunci.

FCC and wireless and communication

Enjin carian tidak akan memulangkan hasil apa-apa sekiranya pencarian hanya

menemui satu atau dua kriteria dalam kata kunci berkenaan.

Enjin carian hanya akan memulangkan hasil carian sekiranya perkataan FCC,

wireless, dan communication terpapar di dalam satu halaman.Oleh itu, boolean AND

membantu dalam mengecil atau memperincikan lagi hasil carian kerana ia menghadkan

hasil carian dimana semua kata kunci diterima.

10

Latihan AND

1. Taipkan kata kunci yang dihubungkan dengan menggunakan perkataan And

dalam pencarian bagi mencari topik berkenaan dengan teknik meningkatkan

produktiviti secara berkumpulan bagi pasukan bola sepak.

2. Pilih kata kunci yang penting bagi memudahkan pencarian.

3. Klik kepada butang cari

4. Skrol ke bawah dan kenalpasti antara 10 dapatan.

5. Klik kepada pautan yang bersesuaian.

5.3 Penggunaan BOOLEAN OR

Penggunaan Boolean OR memberitahu enjin carian untuk mendapatkan laman

web yang mengandungi mana-mana kata kunci atau semua kata kunci yang terdapat

dalam carian.

FCC or wireless or communication

Apabila OR digunakan, enjin carian akan mendapatkan segala maklumat

berkenaan satu kata kunci, beberapa kata kunci dan semua kata kunci yang memenuhi

criteria yang dicari.

Contohnya: pernyataan ini mencari maklumat berkenaan pembelian kereta terpakai.

(car or automobile or vehicle) and (buy or purchase) and used

Latihan OR

1. Taip perkataan seperti di bawah pada enjin carian tertentu.

FCC or wireless or communication

2. Klik kepada butang cari

3. Skrol ke bawah dan kenalpasti antara 10 dapatan.

4. Klik kepada pautan yang bersesuaian.

5.4 Penggunaan BOOLEAN AND NOT

AND NOT memberitahu enjin carian untuk mendapatkan laman web yang

mengandungi satu kata kunci tapi bukan kata kunci kedua.

dolphins and not Miami

11

Contoh diatas mengarahkan enjin carian supaya mencari maklumat berkenaan ikan

lumba-lumba(dolphin) tetapi bukan (but not) maklumat berkenaan pasukan Miami.

Dolphin.

Latihan AND NOT

1. Taip perkataan seperti di bawah pada enjin carian tertentu.

Dolphins and not Miami

2. Klik kepada butang cari

3. Skrol ke bawah dan kenalpasti antara 10 dapatan.

4. Klik kepada pautan yang bersesuaian.

5.5 Penggunaan BOOLEAN PLUS & MINUS

Dalam kebanyakan enjin carian, simbol plus (+) dan minus (-) dapat dijadikan

sebagai alternative kepada Boolean AND dan AND NOT. Simbol plus (+) adalah

bersamaan dengan AND, dan symbol minus (-) adalah bersamaan dengan AND NOT.

NOTA: Pencarian maklumat menggunakan AltaVista's memerlukan penggunaan simbol

plus dan minus berbanding penggunaan AND, OR, and AND NOT.

+welding +process

+Saturn -car

couch sofa

Latihan Boolean (+/-)

1. Taip perkataan seperti di bawah pada enjin carian tertentu.

+welding +process

2. Klik kepada butang cari

3. Skrol ke bawah dan kenalpasti antara 10 dapatan.

4. Klik kepada pautan yang bersesuaian.

5.6 Pencarian Frasa

Penggunaan double quotes (“ ”) kepada topik carian memberitahu enjin carian

supaya mencari maklumat yang berangkai didalam frasa berkenaan dan terletak sebelah

menyebelah. Pencarian frasa adalah teknik carian yang berkuasa dimana topik pencarian

dikecilkan dalam membuat carian yang berkaitan sahaja.

"John F. Kennedy"

"Walt Disney World"

"global warming"

12

Untuk hasil yang lebih baik, gabungkan penggunaan pencarian bersama Boolean

(+/-) atau Boolean logik (AND, OR, and AND NOT).

+"heart disease" +cause

"heart disease" and cause

Latihan Frasa

1. Taip perkataan seperti di bawah pada enjin carian tertentu.

"heart disease" and cause

2. Klik kepada butang cari

3. Skrol ke bawah dan kenalpasti antara 10 dapatan.

4. Klik kepada pautan yang bersesuaian.

13

ALAT KOMUNIKASI ATAS TALIAN

1.0 Pengenalan

Alat komunikasi atas talian merupakan perkhidmatan Internet yang membenarkan

pengguna untuk berinteraksi, berkomunikasi serta berkongsi data antara satu sama lain. Ia

juga dikenali sebagai perisian sosial. Perkhidmatan ini telah menjadi sangat popular sama

seperti laman web sosial seperti MySpace, Facebook dan juga laman web media seperti

Flickr dan YouTube. Kebanyakan alat komunikasi atau aplikasi ini berkongsi ciri-ciri

yang sama seperti mempunyai rekabentuk berdasarkan perkhidmatan dan berkeupayaan

untuk memuat naik dan memuat turun data serta media.

Perisian kolaboratif pula merupakan istilah alat komunikasi yang lebih spesifik

dimana ianya menggunakan sistem perkongsian maklumat bersama dan selalunya

penggunaannya menjurus kepada perisian yang menyediakan fungsi-fungsi untuk tugasan

secara berkumpulan. Penggunaan istilah sosial dan juga kolaboratif berbeza hanya pada

cara penggunaannya bukan pada alatan tersebut walaupun sesetengah alat kolaboratif

jarang digunakan untuk kegunaan kerja-kerja berkumpulan.

Alatan yang digunakan dalam aplikasi perisian sosial ialah alat komunikasi dan

juga alat interaktif. Alat komunikasi selalunya menguruskan pengambilan (capturing),

penyimpanan dan persembahan komunikasi tersebut, selalunya mesej akan ditaip tetapi

kini ianya boleh dilampirkan bersama audio dan juga video. Alat interaktif menguruskan

media interaksi antara pengguna secara berpasangan ataupun secara berkumpulan. Alat

komunikasi memfokus kepada memastikan hubungan antara pengguna sentiasa berada

dalam talian, membantu cara perbualan dan percakapan. Alat komunikasi pada umumnya

berbentuk asynchronous manakala alat interaktif berbentuk synchronous, dimana ia

membenarkan pengguna untuk berkomunikasi secara masa nyata (phone, Net phine,

video chat) atau hampir-synchronous (Instant Messaging, chat secara teks).

2.0 Jenis Alat Komunikasi Atas Talian

Terbahagi mengikut mod komunikasi samada mod satu-ke-satu (email, instant

messaging), satu-ke-ramai(blog) dan ramai-ke-ramai (wiki). Berikut merupakan contohcontoh

alat komunikasi yang kini sering digunakan sama ada ianya berbentuk kolaboratif

ataupun tidak.

1. Mel elektronik (Email)

2. Kumpulan berita (Newsgroup)

3. Groupware

4. Virtual communities

5. Mailing list

6. Papan mesej (Message board) atau Forum

7. Instant Messaging

14

8. Chat

9. Blog

10. Wiki

11. Web-conferencing

2.1 Mel Elektronik (E-Mail)

Merupakan alat transmisi atau penghantaran mesej dan fail melalui rangkaian

komputer. Mesej yang dihantar boleh mengandungi teks ringkas ataupun boleh disertakan

bersama lampiran seperti dokumen, grafik, audio dan juga klip video. Selalunya

pembekal capaian Internet bagi sesebuah negara ada membekalkan program-program email.

Program e-mail ini menggunakan kaedah capaian melalui pelanggan. Kini terdapat

pelbagai perisian atau perkhidmatan yang ditawarkan dalam pelbagai kategori. Berikut

merupakan senarai perisian e-mail mengikut kategori:

Perisian E-mail Berbentuk Grafik

· acme Mail

· Apple Mail

· Balsa

· Becky!

· Bloomba

· Citadel

· Claris Emailer

· Claws Mail atau Sylpheed Claws

· Courier

· Eudora

· Forté Agent

· Foxmail

· IncrediMail

· KMail

· Lotus Notes

· Opera Mail

· Mail

· Mailsmith

· Microsoft Entourage

· Microsoft Office Outlook

· Modest

· Mozilla Mail & Newsgroups

· Mozilla Thunderbird

· Mulberry

· Netscape

· Novell Evolution

· Novell GroupWise

· Outlook Express

· Pegasus Mail

· i.Scribe/InScribe

· SeaMonkey Mail & Newsgroups

· Sylpheed

· The Bat!

· Windows Live Mail

· YAM (Yet Another Mailer)

15

Perisian E-mail berbentuk teks

· Alpine

· Cone

· Elm

· Elmo

· Gnus

· mailx

· MH

· Mutt

· Pine

· sendEmail (berbentuk command-line untuk pelanggan SMTP)

· Turnpike (Boleh mengandungi teks, membaca HTML dan juga gambar)

· Upas

Perisian E-mail berbentuk web

· 24SevenOffice

· Alpine

· Bongo

· Citadel

· Horde IMP

· Hula project

· Kerio WebMail

· OpenGroupware Webmail

· RoundCube Webmail

· SquirrelMail

· WebPine

· Zimbra

Perisian E-mail berbentuk atas talian

· Mail2web

16

2.1.1 Langkah-Langkah Menghantar E-Mail

Rajah 2.0: Langkah-langkah menghantar mesej melalui email.

1. Buka program e-mail dan klik pada butang atau ikon Mesej Mail Baru.

2. Paparan untuk ruangan mesej baru akan dipaparkan.

3. Masukkan alamat penerima, subjek mesej dan juga mesej yang ingin disampaikan

mengikut ruangan yang disediakan.

4. Klik pada butang sisipan atau lampiran sekiranya ingin melampirkan bersama

gambar, dokumen, fail atau audio/video.

5. Klik butang hantar untuk menghantar mesej.

6. Penerima akan menerima mesej mail yang dihantar beserta lampiran yang

disertakan.

17

2.2 Webmail

Webmail atau email berasaskan web merupakan perkhidmatan email yang dicapai

melalui pelayar web sebagai alternatif kepada email yang dicapai melalui pelanggan.

Pembekal webmail yang popular kini adalah seperti Gmail, Yahoo!Mail, Hotmail dan

juga AOL.

Kelebihan utama penggunaan webmail daripada e-mail berasaskan aplikasi ialah

pengguna mempunyai kebolehan membuat capaian inbox mereka dari mana-mana

komputer yang mempunyai talian Internet di seluruh dunia. Walaubagaimanapun,

keperluan talian Internet merupakan satu permasalahan. Pengguna tidak dapat mencapai

akaun e-mail mereka sekiranya tiada talian Internet.

Rajah 2.1: Laman penghantaran mesej Gmail.

2.3 Mailing list Elektronik

Mailing list merupakan koleksi nama dan alamat pengguna yang digunakan oleh

individu atau organisasi untuk menghantar bahan-bahan kepada pelbagai penerima. Ini

memerlukan individu-individu lain dalam komuniti tersebut untuk mendaftar di dalam

senarai atau kumpulan tersebut.

Mailing list elektronik atau kadangkala dikenali sebagai e-list atau elist

merupakan perkhidmatan istimewa dalam sesebuah e-mail yang membenarkan

penyebaran maklumat secara meluas kepada ramai pengguna Internet. Penggunaannya

18

mirip kepada mailing list dimana penghantaran mesej secara e-list memerlukan alamat

email penghantar, mesej yang ingin dihantar dan juga alamat penerima. Perbezaannya

dengan email biasa ialah terletak pada alamat penerima dimana hanya satu alamat email

penerima digunakan yang mewakili keseluruhan alamat email dalam komuniti tersebut

yang telah berdaftar. Maka semua pengguna berdaftar bagi alamat komuniti tersebut akan

menerima salinan mesej yang dihantar.

Berikut merupakan beberapa perisian atau aplikasi yang menawarkan atau

mnguruskan mailing list elektronik secara percuma ataupun berbayar:

· phplist

· Dada Mail

· GNU Mailman

· LISTSERV

· Majordomo

· ezmlm

· Sympa

· Gmane

· Google Groups

· Yahoo Groups

· MSN Groups

Rajah 2.2: Contoh maling list yang terdapat dalam Yahoo! Groups.

19

2.4 Kumpulan Berita (Newsgroup)

Newsgroup merupakan perkhidmatan yang menyediakan ruangan atas talian bagi

pengguna membincangkan sesuatu subjek. Ia merupakan tempat simpanan kepada mesejmesej

yang dihantar oleh pengguna-pengguna dari tempat yang berasingan. Secara

fungsinya, ia mirip kepada kumpulan perbincangan (discussion group), forum

perbincangan dalam Internet tetapi perbincangan tersebut memfokuskan kepada sesuatu

topik berbentuk berita . Perbincangan tersebut boleh menyatakan maklumat yang sebenar

ataupun maklumat rahsia yang dianggap sulit.

Perisian Newsreader digunakan untuk membaca newsgroup. Pentadbir berita akan

menentukan tempoh penyimpanan dan paparan berita atau artikel sebelum sampai tarikh

luput. Selalunya sesuatu topik akan dipaparkan selama satu atau dua minggu tetapi

sesetengah pentadbir akan memaparkan artikel secara lokal lebih daripada tempoh dua

minggu. Newsgroup merupakan transformasi teknologi Internet terhadap papan berita

atau papan buletin umum secara manual.

Populariti sesebuah Newsgroup adalah pelbagai berbeza mengikut topik.

Sesetengah newsgroup hanya mempunyai beberapa post dalam sebulan manakala

sesetengah newsgroup mempunyai beratus-ratus malah menjangkau ribuan post dalam

masa sehari. Kini weblog atau dikenali sebagai blog telah menggantikan setengah

daripada fungsi newsgroup.

Rajah 2.3: Pengguna-pengguna dalam newsgroup membaca dan membalas mesej kepada

pengguna lain

20

2.5 Papan Mesej (Message Board) atau Forum

Message board atau lebih dikenali sebagai forum Internet pula merupakan papan

buletin jenis kumpulan perbincangan (discussion group). Kebanyakan laman web

menggunakan perkhidmatan ini kerana ianya lebih mudah digunakan.

Forum merupakan aplikasi web yang menguruskan kandungan yang dihasilkan

oleh pengguna. Forum membenarkan pelawat luar yang tidak berdaftar mahupun

kumpulan penyumbang sebagai ahli untuk melihat kandungan yang dimuatkan dalam

topik-topik perbincangan. Ahli-ahli forum yang berdaftar akan menghantar topik untuk

dibincangkan (dikenali sebagai threads) dan berkomunikasi antara satu sama lain melalui

mesej yang dihantar bagi topik tersebut (dikenali sebagai post) atau mesej sulit.

Rajah 2.4: Contoh topik-topik forum beserta jumlah post.

21

2.6 Instant Messaging(IM)

Instant Messaging merupakan salah satu perkhidmatan komunikasi Internet yang

membenarkan seseorang berkomunikasi dengan orang lain secara masa nyata dan juga

secara peribadi. Servis ini akan memberitahu kepada pengguna secara automatik apabila

ahli dalam IM pengguna itu sedang dalam talian. Antara IM yang popular termasuklah

Gtalk, Skype, Meebo, ICQ, Yahoo!Messenger, Pidgin dan juga AOL Instant Messenger.

Terdapat juga perisian IM yang direka untuk kegunaan perniagaan seperti IBM Lotus

Sametime, Microsoft Messenger dan juga Jabber.

Pengguna IM boleh menambah ahli atau senarai buddy dengan memasukkan

alamat email pengguna lain ataupun kata pengenalan mereka. Sekiranya ahli tersebut

berada atas talian, nama mereka akan tersenarai sebagai bersedia untuk sembang. Dengan

klik pada nama ahli, ruangan sembang akan diaktifkan secara automatik dengan

kemudahan ruang taip dan juga ruang bacaan apabila ahli tersebut menjawab perbualan

tersebut.

Rajah 2.5: Antaramuka perisian Yahoo! Messenger

2.7 Ruangan Sembang Secara Teks (Text Chat)

Chat merupakan perbualan secara masa nyata yang dibuat melalui Internet

menggunakan komputer. Ruangan sembang (chat room) pula merupakan lokasi yang

22

disediakan di dalam pelayan Internet yang membenarkan pengguna untuk berbincang dan

berbual berkenaan topik-topik kegemaran mereka. Teknologi ini membenarkan seramai

mana pengguna berkomunikasi antara satu sama lain secara umum. Pengguna boleh

mengikuti mana-mana chat room yang telah tersedia ataupun chat room mengikut topiktopik

tertentu.

Apabila pengguna menghantar mesej, maka semua pengguna lain yang berada

dalam ruangan sembang tersebut dapat membaca mesej yang dihantar, sama seperti

maklum balas daripada pengguna lain. Setiap pengguna juga bebas menjemput

pengguna-pengguna lain mengikuti ruangan sembang tersebut sama ada ruangan

sembang itu diwujudkan oleh orang lain ataupun yang diwujudkan sendiri oleh pengguna

tanpa perlu meminta kebenaran daripada sesiapa. Selain daripada komunikasi ramai-keramai,

chat juga menyediakan komunikasi secara seorang-ke-seorang.

Berikut merupakan contoh-contoh perisian yang menyokong perkhidmatan chat

dan juga terdapat perisian chat yang lebih fleksibel dimana ianya menyokong pelbagai

protokol.

· AOL Instant Messenger (AIM)

· Camfrog

· Campfire

· Gadu-Gadu

· Google Talk

· ICQ (OSCAR)

· Internet Relay Chat (IRC)

· Jabber (XMPP)

· MUD

· Paltalk

· PSYC

· QQ

· SILC

· Skype

· Talk

· Talker

· TeamSpeak (TS)

· Windows Live Messenger

· Yahoo! Messenger

· Adium

· Digsby

· IMVU

· Kopete

· Miranda IM

· Pidgin

· Trillian

· Quiet

· Internet Pager

23

Rajah 2.6: Tetingkap ruangan sembang

2.8 Blog

Blog iaitu singkatan daripada log secara web merupakan jurnal peribadi seseorang

individu secara atas talian. Pemilik blog akan menghantar mesej atau artikel dalam kadar

tempoh waktu tertentu yang membenarkan pengguna lain sebagai pemerhati memberikan

komen dan pendapat mereka. Topik yang dibincangkan selalunya termasuklah aktivit

kehidupan seharian pemilik, pandangan tentang politik ataupun sesuatu subjek yang pada

pandangan mereka merupakan penting untuk dikongsikan bersama.

Pengguna lain boleh berinteraksi bersama pemilik blog melalui ruangan komen

yang disediakan. Mereka juga dibenarkan mewujudkan forum untuk membincangkan

sesuatu topik. Disinilah wujudnye blog sebagai salah satu alat komunikasi atas talian.

Terdapat juga pautan kepada blog-blog pengguna lain yang dikanli sebagai blogroll.

Antara perkhidmatan Internet yang menawarkan ruangan blog ialah Slashdot,

LiveJournal dan juga BlogSpot. Bagi pengguna yang ingin memiliki blog yang berbentuk

perniagaan, perisian IBM Lotus Connections dan Jive merupakan pilihan terbaik.

Kebanyakan blog secara umumnya berbentuk teks, namun sesetangahnya

memfokuskan kepada seni (artlog), fotografi (photoblog), lakaran (sketchblog), video

(vlog), muzik (MP3 blog) dan juga audio (podcasting). Mikro-blog pula merupakan salah

satu jenis blog dimana setiap blog mempunyai post yang singkat dan ringkas sahaja.

Sehingga Desember 2007, enjin carian blog (Technorati) berjaya menjejaki lebih

daripada 112 juta blog di layar Internet.

24

Rajah 2.7: Contoh blog pendidikan teknologi.

25

PERPUSTAKAAN DIGITAL

Perpustakaan digital merupakan perpustakaan di mana koleksinya disimpan dalam

bentuk digital dan dicapai melalui jaringan komputer. Dalam perpustakaan, proses

pendigitalan bermula dengan katalog, kepada index berkala (periodical indexes) dan

khidmat abstrak, dan kemudiannya kepada (periodicals) dan buku rujukan besar, dan

akhirnya pada penerbitan buku. Sebahagian perpustakaan digital yang paling berjaya dan

terbesar adalah Projek Gutenberg, Ibiblio dan Internet Archive

Project Gutenberg, ialah merupakan perpustakaan digital yang tertua yang dilancarkan

pada tahun 1971 oleh Michael S.Hart. Ia merupakan hasil usaha sukarela untuk

mendigitalkan dan menyebarkan sumber-sumber berbentuk budaya dan bangsa

Ibiblio (dahulunya dikenali sebagai SunSITE and MetaLab) merupakan “himpunan

koleksi” dan menjadi pusat sumber pelbagai maklumat dan perisian sumber terbuka

termasuk perisian, muzik, sejarah, seni, sains, politik dan kajian budaya. Ibiblio

dikelolakan oleh Sekolah Sains Perpustakaan dan Maklumat dan Sekolah kewartawanan

da Komunikasi Media di University of North, Chapel Hill bersama rakan kongsi

termasuk Center for the Public Domain, IBM dan SourceForge. Pada November 1994 ia

telah memulakan perkhidmatan radio internet. Jadual di bawah menunjukkan maklumat

ibiblio dari tahun 2002, 2006 dan 2008.

Internet Archive merupakan organisasi bukan untung bertempat di Presidio, San

Fransisco, California yang membuat penyelenggaraan perpustakaan dalam-talian dan

rekod sumber-sumber web dan multimedia. Rekod-rekod tersebut termasuklah perisian,

buku, audio dan video. Koleksi Internet Archive ini juga adalah percuma untuk para

penyelidik, ahli sejarah dan pelajar. Ia merupakan ahli Persatuan Perpustakaan Amerika

(American Library Association) dan diiktiraf secara rasmi sebagai perpustakaan oleh

California.

26

Struktur Perpustakaan Digital

Perpustakaan digital boleh dibangunkan menggunakan perisian repositori yang spesifik.

Antara perisian yang terkenal ialah Dspace, Eprints, Fedora, dLibra dan Greenstone

Digital Library Software.

Antara struktur rasmi perpustakaan digital termasuk model rujukan bagi Archival

Information System, DELOS dan rangka kerja Streams, Structures, Spaces, Scenarios,

Societies (5S)

Pendigitalan

Pendigitalan merupakan proses mewakilkan objek, imej, isyarat (selalunya analog)

menggunakan set diskrit. Hasilnya disebut “perwakilan digital” atau lebih spesifik “imej

digital” bagi objek dan “bentuk digital” bagi isyarat.

Isyarat analog sentiasa berubah-ubah dan selalunya mengandungi maklumat dan

gangguan bunyi berbanding dengan isyarat digital yang diskrit dan konsisten. Perwakilan

dalam bentuk digital adalah lebih tepat dan kurang risiko kehilangan maklumat dan

gangguan bunyi.

Pendigitalan dilakukan dengan membaca isyarat analog A dan pada sela masa yang biasa

(persampelan frekuensi), mewakili nilai A dengan nombor integer dengan setiap bacaan

disebut sampel. Selepas itu, kesemua siri nombor integer tersebut akan ditukarkan semula

ke dalam bentuk isyarat analog.

Pendigitalan buku pada kelajuan tinggi dam harga yang rendah telah mendorong

perancangan pendigitalan berjuta-juta buku setahun bagi menerbitkan perpustakaan

digital.

27

Kelebihan

Perpustakaan tradisi terhad oleh ruang yang ada, perpustakaan digital mempunyai potensi

untuk menyimpan lebih banyak maklumat, disebabkan maklumat digital memerlukan

sedikit ruang untuk disimpan. Dengan itu, kos mengekalkan perpustakaan digital adalah

jauh lebih rendah berbanding perpustakaan tradisi. Perpustakaan tradisi perlu

mengeluarkan kos yang tinggi bagi membayar kaki tangan, menyelenggara buku, sewa,

dan buku tambahan. Perpustakaan digital tidak memerlukan kesemua ini.

Perpustakaan digital boleh menggunakan ciptaan dalam teknologi serta merta untuk

memberikan pengguna dengan peningkatan dalam teknologi eletronik dan buku bunyi

dan juga sebagai membentangkan bentuk baru komunikasi seperti wiki dan blog. Berikut

disenaraikan kelebihan perpustakaan digital.

· Tiada sempadan fizikal. Pengguna perpustakaan digital tidak perlu pergi ke

perpustakaan, orang seluruh dunia boleh mencapai maklumat yang sama, selagi

sambungan Internet tersedia.

· Tersedia sepanjang masa. Kelebihan perpustakaan digital adalah orang seluruh

dunia boleh mencapai maklumat sepanjang masa, selagi sambungan Internet

tersedia.

· Capaian banyak. Sumber yang sama boleh digunakan pada masa yang sama oleh

sejumlah pengguna.

· Pendekatan berstruktur. Perpustakaan digital memberikan capaian kepada

kandungan yang lebih kaya dalam bentuk yang lebih berstruktur, contohnya. kita

boleh beralih daripada katalog kepada buku tertentu kepada bab tertentu dan

sebagainya.

· Capaian maklumat. Pengguna mampu menggunakan pelbagai istilah carian

berkaitan dengan perkataan atau ayat bagi keseluruhan perpustakaan.

Perpustakaan digital boleh memberikan antara muka yang mudah, memberikan

capaian boleh klik pada sumbernya.

· Pengekalan dan penyimpanan. Salinan tepat dengan sumber asal boleh

dihasilkan tanpa had tanpa mengurangkan mutu.

28

· Ruang. Di mana perpustakaan tradisi terhad oleh ruang simpanan, perpustakaan

digital mempunyai potensi untuk menyimpan lebih banyak maklumat, hanya

disebabkan maklumat digital memerlukan sedikit ruang fizikal untuk

menyimpannya. Apabila perpustakaan kehabisan ruang, pendigitalan merupakan

satu-satunya penyelesaian.

· Jaringan. Perpustakaan digital tertentu boleh menyediakan pautan kepada

sumber perpustakaan digital lain dengan mudah, dengan itu menggabungkan

perkongsian sumber dapat dicapai.

· Kos. Secara teori, kos mengekalkan perpustakaan digital adalah lebih rendah

berbanding perpustakaan tradisi.

Kekurangan

Setetengah orang mengkritik perpustakaan digital terhad oleh undang-undang hakcipta,

kerana penulisan tidak boleh dikongsi melalui tempoh berlainan dalam bentuk

perpustakaan tradisi. Kandungan ini, dalam kebanyakan kes, public domain atau

kandungan dihasilkan sendiri sahaja. Sesetengah perpustakaan digital, seperti Projek

Gutenberg, berusaha untuk mendigitalkan terbitan lepas hakcipta dan menawarkan ia

secara bebas kepada umum.

Perpustakaan digital tidak mampu menghasilkan persekitaran sama seperti perpustakaan

tradisi. Ramai orang turut mendapai bahawa membaca bahan bercetak lebih mudah

berbanding membaca bahan pada skrin komputer walaupun ini bergantung kepada

paparan termasuk juga kecenderungan seseorang. Juga akibat perkembangan teknologi,

perpustakaan digital mendapati sesetengah bahan menjadi usang dan datanya tidak dapat

dicapai.

Repositori Akademik

Kebanyakan perpustakaan akademik terbabit secara aktif dalam membina institutional

repositories bagi buku, kertas kerja dan sebarang terbitan lain yang boleh didigitalkan

oleh institusi. Kebanyakan repositori ini tersedia bagi masyarakan akademik atau orang

awam. Repositori institusi sering kali dirujuk sebagai perpustakaan digital.

29

Masa Hadapan

Projek pendigitalan secara besar-besar sedang dijalankan di Google, Projek Sejuta Buku

(Million Book Project), MSN, dan Yahoo. Dengan peningkatan berterusan dalam

pengendalian buku dan teknologi persembahan seperti Optical Character Recognition dan

Ebooks, dan banyak simpanan pilihan lain dan model business, perpustakaan digital

berkembang pesat dalam populariti sebagaimana ditunjukkan oleh usaha Google, Yahoo,

dan MSN. Dan dengan usaha perpustakaan dalam kumpulan bunyi dan video, begitu juga

perpustakaan digital seperti Internet Archive.

Penggunaan perpustakaan digital ACM

Perpustakaan Digital ACM merupakan perpustakaan yang mengandungi koleksi sumber

rujukan dalam ‘citation’ dan bentuk teks penuh dari jurnal dan artikel ACM serta

persidangan prosiding.

‘Citation’ mengandungi tajuk, nama penulis, data dan bila sesuatu sumber itu boleh

dipaparkan kepada umum.

Cara penggunaan Portal ACM

1. Taipkan alamat perpustakaan digital yang ingin dilawati contoh:

http://portal.acm.org/

2. Skrin seperti di bawah akan dipaparkan

30

3. Carian boleh dilakukan melalui tiga kaedah

a. Carian asas

i. Pada muka utama perpustakaan digital, taipkan perkataan atau ayat di

dalam kotak teks. Enjin carian akan mencari berdasarkan setiap

perkataan secara individu dan juga keseluruhan ayat yang ditaip.

Masukkan symbol pembuka dan penutup kata (“ ”) pada ayat jika

ingin mencari berdasarkan ayat yang tepat seperti skrin di bawah.

Langkah 1 Langkah 2

31

ii. Klik butang search

iii. Skrin seperti di bawah akan terpapar

iv.

v. S

enarai sumber akan dipaparkan dan terdapat beberapa kaedah untuk

menyusun hasil carian sama ada berdasarkan tajuk, penerbit, tarikh

penerbitan dan sebagainya seperti skrin di bawah:

vi. Selain itu, pengguna juga boleh memaparkan hasil carian dalam

bentuk yang ringkas atau sebaliknya seperti skrin di bawah:

32

b. Carian lanjutan

i. Carian lanjutan boleh dilakukan dengan klik pada Advanced Search

pada muka utama atau dengan cara berikut.

ii. Ikuti langkah-langkah carian asas di atas.

iii. Klik Advanced Search seperti di bawah

iv. Skrin seperti di bawah akan terpapar

33

v.

vi.

vii. C

arian boleh dilakukan menggunakan kriteria yang lebih spesifik seperti

kata kunci atau frasa, penulis dan sebagainya. Contohnya carian dibuat

berdasarkan perkataan RED dan nama penulis ialah Floyd seperti skrin

di bawah kemudian klik ’Search’

34

viii. Hasil carian seperti skrin di bawah:

c. Melayari perpustakaan digital

i. Carian berdasarkan melayari perpustakaan digital ini ialah dengan klik

pada senarai item-item yang ingin dicari seperti skrin di bawah:

35

ii. Jika carian berdasarkan jurnal, klik pada teks ’Journals’ dan skrin berikut

akan terpapar.

iii.

Carian boleh diteruskan dengan menaip teks dalam kotak teks ataupun

carian secara lanjutan.

iv. Seterusnya boleh rujuk pada carian asas atau carian lanjutan dalam

tutorial sebelum ini.